1. Dress code – historia, rola i znaczenie ubioru

1.2. Dress code prywatnie i służbowo.

Dress code to zbiór reguł dotyczących zasad doboru garderoby do okoliczności w określonym miejscu i czasie. Dress code jest elementem szerszego pojęcia, które nazywamy etykietą czyli ustalonymi zasadami (normami) zachowania zarówno w sytuacjach towarzyskich jak i zawodowych.

Prawo i normy społeczne narzucają różne standardy zachowania a także ubioru w zależności od tradycji i kultury.

Istotne jest wyraźne rozróżnienie:

• ograniczenia w dowolnym doborze garderoby wynikające z poszanowania religii i odmiennych tradycji.

Kiedy mamy do czynienia z utartymi zwyczajami obowiązującymi w danym miejscu, np. (zakryte ramiona i nogi w kościołach katolickich czy zakryta głowa u kobiet w przypadku meczetów), których przestrzeganie ma podkreślić nasz szacunek dla miejsca i poszanowanie tradycji, mówimy o szeroko rozumianej poprawności wynikającej z kultury osobistej. Szczególnie ważne jest przestrzeganie reguł dobrego obyczaju w zakresie ubioru w innych kręgach kulturowych i religijnych, gdzie obowiązywać mogą zasady zupełnie odmienne niż w kulturze zachodniej, dotyczy to zwłaszcza odsłaniania ciała. Brak poszanowania tych zasad może nieść wiele nieprzyjemnych konsekwencji od agresji do zakazu wstępu do określonych miejsc.

• sugerowane zasady doboru stroju obowiązujące w określonych miejscach i czasie wynikające ze zwyczajów i obyczajów w danym kręgu kulturowym.

Istnieje wiele okazji w codziennym życiu, kiedy określony dress code obowiązuje w sposób oczywisty. Dotyczy to głównie strojów okolicznościowych i odświętnych, kiedy elegancją podkreślamy nasz szczególny stosunek do uroczystości lub szacunek dla gospodarza czy znaczenie wydarzenia (np. wieczorowy strój do opery lub na koncert w filharmonii czy świąteczny obiad w gronie rodzinnym). Niezastosowanie się do powszechnie przyjętych reguł nie przyniesie w tym przypadku żadnych negatywnych konsekwencji poza ewentualnie nagannym spojrzeniem pozostałych członków uroczystości.

• szczegółowe normy sformułowane na potrzeby konkretnego miejsca czy grupy społecznej lub zawodowej.

Mówimy wówczas o przestrzeganiu zasad (dress code) narzuconych przez określonych decydentów, które mogą być bardzo szczegółowe i nie zawsze powiązane z szeroko obowiązującymi normami zwłaszcza jeśli chodzi o terytorium prywatne, np. prywatne kluby, które stosują selekcje przy wejściu wymagając określonego ubioru, czy np. eleganckie kluby, lokale i restauracje, w których obowiązuje krawat i marynarka. Ubiór niezgodny z zakładanym przez właściciela dress codem może skutkować odmową wstępu.

Dress code służbowy to wewnętrzne standardy firmy dotyczące ubioru pracowników, to część etykiety w biznesie.

Obecnie obserwujemy coraz mocniej ukształtowane zasady w doborze garderoby formalnej. Etykieta w zakresie ubioru jest coraz bardziej sformalizowana i coraz powszechniej stosowana. Zaczynają wyłaniać się w polskim biznesie klarowne i wyraźne reguły doboru garderoby służbowej dla pracowników. W umowach o pracę wprowadzane są szczegółowe zapisy określające zasady dobierania elementów stroju i wyglądu pracowników w godzinach pracy (o przepisach dotyczących strojów służbowych można przeczytać osobny artykuł pt. “Odzież służbowa a przepisy”).

W zależności od profilu firmy obowiązują stroje mniej lub bardziej formalne. Branże najbardziej sformalizowane to instytucje finansowe, banki, firmy doradcze i podatkowe oraz kancelarie prawnicze.

W przypadku, gdy nie wszyscy pracownicy firmy mają kontakt z klientem mogą obowiązywać dwa rodzaje zasad dress code:

1. bardziej restrykcyjne,  a często także  ujednolicone stroje służbowe dla pracowników biur obsługi klienta lub tzw. front office,
2. ogólne zasady doboru garderoby służbowej zgodne z obowiązującym w danej firmie standardem wizerunku pracownika dla pracowników  tzw. back office

Od tych zasad istnieje pewne odstępstwo, które dotyczy określonego dnia w tygodniu a mianowicie piątku. Wyjątek ten nie dotyczy jednak osób, które mają bezpośredni kontakt z klientem. W piątki w korporacjach coraz powszechniej stosuje się zasady ubioru zbliżone w charakterze do stroju weekendowego, znane pod nazwą casual Friday. Oznacza to przyzwolenie na brak krawatów w przypadku Panów i obuwie sportowe, czasem dżinsy. W przypadku Pań oznacza żakiety i spódnice np. z tkanin typu sztruks albo dżins, płaskie buty, sportowe w kroju koszule, czy możliwość założenia dzianiny.

Należy jednakże wyraźnie podkreślić,że reguły dotyczące casual Friday różnią się w zależności od specyfiki firmy   i zajmowanego stanowiska. W firmach o sformalizowanych zasadach dress code  swobodniejszy charakter stroju oznaczać może czasem tylko brak krawata (więcej o tym można przeczytać w artykule pt. “Co to jest casual Friday”).